Yara ve Yanık Ürünleri

YARA NEDİR?

Yara kesik, yanık veya hastalık gibietkenler sonucudoku bütünlüğünün bozulmasıdır.

KRONİKYARA NEDİR?

Diyabet, damar yetmezliği ya da yatağa bağımlılık gibi bazı durumlarda tüm bakım ve tedaviye rağmen yaralar beklenildiği sürede iyileşmez, kalıcılık gösterir.Bu yaralara kronikyaniiyileşmeyen yaralaradı verilmektedir.

BİR YARA NEDEN İYİLEŞMEZ?

Yaranın iyileşmesiiçin gerekli koşullar vardır. Herşeyden önce o bölgenin kandolaşımında sorun olmamalıdır. Aksi haldeyaranın iyileşmesi için gerekli olan oksijen, yara iyileşmesini sağlayan hücreler ve yapı malzemeleri yaralanmış alana gitmez ve iyileşme olmaz.

Yara iyileşmesi;beslenme bozuklukları, diyabet, steroid yada kemoterapi gibi ilaçlar, enfeksiyon, yetersiz bakım gibi nedenlerden dolayı bozulabilir.

İYİLEŞMEYEN YARALAR NELERDİR?

Diyabetik Ayak:

Diyabet vücutta insülin eksikliği ve dokularda insüline karşı dirençle ortaya çıkan metabolik bir hastalıktır. Hastalık pekçok soruna neden olsa da,en bilinen yönü yüksek kan şekeri seviyesidir. Yüksek kan şekeri,damar duvarlarında ve sinirlerde sorunlara neden olur. Ayrıca vücudun bağışıklık sistemi de farklı derecelerdeetkilenir.

Tüm bu sorunlar bir araya geldiğindeayaktahis kaybı,dolaşımı sorunu, enfeksiyonlarakarşıdirenç düşüklüğü ortaya. Bu durum da"diyabetik ayak” olarak isimlendirilmektedir. Elbettebu koşullarda herhangi bir nedenden oluışan yaralar çok geç iyileşecektir. Dikkat edilmesi gerekennoktadiyabetin bizzat kendisinin yara oluşumuna neden olmadığıdır. Yani iyi bakım ve dikkat ileşeker yani diyabethastalarının ayakları sağlıklı kalabilir. Ancak bir kez yara oluşursa, en kısa zamanda konunun uzmanına başvurulmasıgereklidir.

Dolaşım bozuklukları:

Arteriyel yetmezlik:Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve sigara özellikle atardamarlarda daralma ve tıkanmalara nedenolur.Enfarktüsler görülür. Kan dolaşımında azalmabacak ve özellikle ayaklarda yaralara neden olur.Oluşan yaralar, tıkanıklığın derecesine göre ya çok geç iyileşir ya da hiç iyileşmez.

Venöz yetmezlik:Bacaklardaki toplardamarlarda kan kalbe doğrukapakçıkların yardımı ile hareket eder,bu kapakçıklarda oluşanyetmezlikle beraber kan ilköncedamarların içindegöllenir ve varis denilen durum ortaya çıkar. Daha sonra çevre dokularda ödem oluşmaya başlar, doku beslenmesi bozulurve gitgide yaralar oluşur.

Bası yaraları:

Daha çok "yatak yarası” olarak bilinen bu hastalık, vücudun fazla basınca maruz kalan kısımlarında yara oluşması ile tanımlanır.Sıklıkla yatağa bağımlı hastalarda oluşsa da uzun süreli basınç olan her bölgede, örneğin tekerlekli sandalyeye bağlı kişilerde oturma kemikleri üzerinde, bu yaralar gelişebilir.

İYİLEŞMEYEN YARALARIN TEDAVİSİ NASIL OLUR

En iyi tedavibu yaralarınoluşmasını engellemektir.Gerekli özen gösterildiği takdirde çok büyük oranla yaralardan kaçınmak mümkündür. Bir kez yara ortaya çıktığında ise tedavisi çok zorlu ve uzun bir süreç gerektirir.

Kronik yaraların önlemden sonra gelen ikinci temel kuralıaltta yatan nedenlerin tedavisidir. Yani kan şekeri düzenlemeden diyabetik ayak tedavisi yada basınç dağılımını kontrol etmeden bası yarası tedavisi mümkün değildir.

Üçüncü kural davranış tedavisidir. Dolaşım bozukluğuna sahip bir insanın sigara içmeye devam etmesi yada diyabetli bir hastanın ayaklarına ve ayakkabılarına dikkat etmemesi durumundabuyaraları iyileştirmek mümkün olamamaktadır.

Yaranın bakımı ancak tüm bunlardan sonra anlam taşır. Günümüzde yüksek teknoloji ürünü pansuman malzemeleri ile mükemmel sonuçlar almak mümkün olmaktadır. Ancak bunun içi hasta ve doktorun yeterli sabırı ve özeni göstermesi gerekmektedir.

Son olarak cerrahi gelir. Zaman zaman yaraların ölü dokulardan ve akıntılardan temizlenmesi gerekebilir. Buna "debridman” adı verilir. Özellikle bası yaralarındacerrahi yöntemlerle ile yaraların kapatılması sıkça uygulanan bir yöntemdir.Deri yamaları da sıklıkla uygulanan bir durumdur.

Bunun yanında kök hücreuygulamalarıyara tedavisinde de kullanılmakta ve başarılı sonuçlar eldeedilmektedir.

Yanık Nedir?

Isı, elektrik, kimyasal maddeler, kaynar su, alev gibi etkenlerle meydana gelen doku tahribatına yanık denir.

Yanığın tek etkilediği yer deri değildir.Yanık tüm organizmayı etkileyen bir travmadır.Yanığın sonucunda oluşan doku tahribatının ölçüsü, yanıklı alanınının büyüklüğüne ve yanığın oluşmasına neden olan etkenin devamlılığına bağlı olarak değişmektedir.

Yanık sonucunda oluşan yaralar, yanığın genişliğine ve derinliğine bağlı olarak gruplandırılırlar. Yanıklar, genişliklerine göre küçük,orta ve büyük yanıklar olmak üç grupta incelenirler.

Yanık yaraları derinliklerine bağlı olarak ise 1.Derece,2.Derece ve 3.derece yanık olmak üzere üç grupta incelenebilirler.

1. derece yanıklar: Derinin 1.katı (epidermis) yanmıştır.Kuru, hafif ve ödemli yanık türüdür.
2. derece yanıklar: Derinin 1.katı (epidermis) ve 2.katı (dermis) yanmıştır.Deride kabarcıklar (büller) oluşmuştur.
3. derece yanıklar: Deride kuru, eskarlı, sert vasıf oluşmuştur.Deri dokusu, adaleler, hatta kemiğe kadar yanmalar oluşabilir.